Bezpieczeństwo w erze cyfrowej: jak monitorowanie infrastruktury IT ogranicza cyberzagrożenia
2024-07-11 13:19:11Potrzeba transformacji cyfrowej nie mogłaby być bardziej oczywista. Pandemia oraz ciągłe wahania rynkowe stanowiły wyzwanie dla wszelkiego rodzaju organizacji – od niewielkich startupów po duże korporacje zarządzające międzynarodowym łańcuchem dostaw i sprzedażą detaliczną.
Tempo, w jakim firmy wdrażają nowe technologie w celu rozwiązywania problemów i wprowadzania innowacji, jest najlepiej widoczne w globalnych wydatkach na transformacje cyfrowe. Statista przewiduje, że kwota 1,85 biliona dolarów osiągnięta w 2022 roku będzie niemal dwukrotnie wyższa w roku 2026.
Lecz wraz z dynamicznym rozwojem „cyfrowej gorączki” rośnie również liczba cyberzagrożeń. Gdyby ją przyrównać do światowych gospodarek, cyberprzestępczość znalazłaby się na trzecim miejscu, zaraz za gospodarką amerykańską i chińską. Cybersecurity Ventures przewiduje, że tylko w 2024 roku cyberataki wyrządzą na całym świecie szkody o łącznej wartości 9,5 biliona dolarów.
Biorąc pod uwagę rosnącą liczbę zagrożeń i złożoności technicznych, nietrudno jest zauważyć potrzebę firm do inwestowania w obserwowalność (observability) systemów, a szczególnie w monitorowanie infrastruktury IT.
Ponieważ pojęcia te bywają ze sobą mylone, zdefiniujmy je, zanim przejdziemy do szczegółowego omówienia sposobu, w jaki monitorowanie infrastruktury IT zwiększa bezpieczeństwo. Z tego artykułu dowiesz się, w jaki sposób działają systemy monitorowania, jakie są ich zalety, związane z nimi wyzwania, oraz dlaczego wymagają one automatyzacji i orkiestracji. Warto przeczytać do końca!
Obserwowalność a monitorowanie infrastruktury IT
Zarówno obserwowalność, jak i monitoring zapewniają wgląd w stan i wydajność systemu. Obejmują one gromadzenie, analizę i wizualizację danych, co umożliwia identyfikację i rozwiązywanie problemów w celu zapewnienia niezawodności systemu, wydajności i optymalnego wykorzystania zasobów.
Observability (czy też obserwowalność) jest kluczowym aspektem funkcjonalności systemu. Im bardziej obserwowalny jest system, tym łatwiej jest zrozumieć sposób jego działania. Analizując generowane przez niego dane – logi, metryki i trace’y – można sprawdzić, co się dzieje w środowiskach hybrydowych.
Monitoring natomiast umożliwia śledzenie i analizę stanu komponentów infrastruktury w oparciu o uprzednio określone metryki w celu zapewnienia optymalnej wydajności, bezpieczeństwa i dostępności systemu.
Monitorowanie infrastruktury IT wymaga sprzętu, takiego jak serwery lub urządzenia sieciowe, oraz oprogramowania, takiego jak aplikacje i systemy operacyjne, a także usług i procesów sieciowych.
Monitorowanie wszystkich komponentów systemu umożliwia wykrywanie i rozwiązywanie problemów technicznych, jeszcze zanim te przerodzą się w błędy, optymalizację wydajności i ograniczenie liczby cyberzagrożeń. A te – jak już wspomnieliśmy – są powszechne w erze cyfrowej.
Monitorowanie infrastruktury IT podnosi stan zabezpieczeń
Wczesne wykrywanie zagrożeń umożliwia szybką reakcję i hamuje potencjalny wzrost ryzyka.
Zaawansowany monitoring infrastruktury IT odgrywa kluczową rolę w wykrywaniu anomalii wewnątrz sieci oraz urządzeń, które mogą wskazywać na próby cyberataków.
W tym celu systemy monitoringu wykorzystują technologie takie jak:
● Rozwiązania SIEM (ang. Security Information and Event Management – Zarządzanie Informacjami i Zdarzeniami Bezpieczeństwa) zbierają i łączą logi pochodzące z różnych źródeł wewnątrz organizacji. Rozwiązania te pozwalają na analizę logów w czasie rzeczywistym w celu wykrycia nietypowych schematów i zagrożeń oraz zapewniają pełny przegląd zabezpieczeń przedsiębiorstwa.
● Systemy IPS (ang. Intrusion Prevention Systems – Systemy Zapobiegania Włamaniom) i IDS (ang. Intrusion Detection Systems – Systemy Wykrywania Włamań) są niezwykle istotne w procesie monitorowania ruchu w sieci oraz zapobiegania przypadkom nieuprawnionego dostępu i atakom. Systemy IDS koncentrują się na wykrywaniu i zgłaszaniu potencjalnych ataków, zaś systemy IPS mogą także podjąć działania w celu powstrzymania takich ataków w czasie rzeczywistym.
● Rozwiązania XDR (ang. Extended Detection and Response – Rozszerzone Wykrywanie i Reagowanie) umożliwiają wykrywanie i reagowanie poza siecią dzięki uwzględnieniu urządzeń końcowych, aplikacji w chmurze i innych zasobów. Rozwiązania te zapewniają szerszy, bardziej zintegrowany obraz zabezpieczeń, umożliwiając szybsze i wydajniejsze reagowanie na incydenty.
Wdrożenie takich systemów monitorowania infrastruktury IT może znacząco wpłynąć na zdolność Twojej organizacji do wykrywania zaawansowanych cyberprzestępstw i luk w zabezpieczeniach.
Wzbogać swój stos monitorowania o ML, aby skuteczniej reagować na różnego rodzaju ataki i proaktywnie radzić sobie z nowymi i rozwijającymi się zagrożeniami. Dzięki temu utrzymasz wysoki poziom zabezpieczeń swoich systemów informatycznych i danych.
Jeszcze więcej zalet monitorowania infrastruktury IT
Narzędzia do monitorowania umożliwiają wykrywanie nieautoryzowanych działań lub anomalii w infrastrukturze, dzięki czemu możesz szybciej zapobiegać cyberzagrożeniom. Dostęp do większej ilości danych przynosi korzyści również w innych obszarach:
1. Ograniczenie przestojów
Dzięki szybkiemu rozpoznawaniu incydentów i reakcji na nie monitoring infrastruktury IT może skrócić przestoje systemu i wydłużyć ciągłość działania.
2. Zgodność z regulacjami
Systemy monitorowania mogą być pomocne w spełnieniu wymogów wszelkich polityk w zakresie bezpieczeństwa informacji czy norm i regulacji dotyczących bezpieczeństwa danych, takich jak ISO27001, RODO, amerykańska ustawa HIPAA czy norma PCI DSS.
3. Analiza i raportowanie
Gromadzenie i analiza danych pozyskanych z monitorowania pomagają lepiej zrozumieć zagrożenia i procesy bezpieczeństwa oraz dostarczają cenne informacje do raportów bezpieczeństwa.
4. Zoptymalizowane zarządzanie zasobami
Monitorowanie infrastruktury IT usprawnia zarządzanie zasobami poprzez wykrywanie nadmiernej eksploatacji lub niewydolności, które mogą być oznaką naruszenia zabezpieczeń.
5. Lepsza reakcja na incydenty
Zintegrowane i zautomatyzowane narzędzia do monitorowania usprawniają proces reagowania na incydenty, co pozwala na szybsze rozwiązywanie problemów i ograniczenie ich wpływu.
Niezaprzeczalne korzyści wynikające z monitorowania infrastruktury IT sprawiły, że liczba dedykowanych narzędzi nieustannie rośnie. Poniższa lista stanowi jedynie subiektywny zbiór wybranych rozwiązań, lecz opcji jest znacznie więcej, a wiele z nich oferuje specjalistyczne rozwiązania odpowiadające nawet bardzo specyficznym potrzebom.
Na razie skupmy się jednak na najważniejszych przedstawicielach:
Jakie są najlepsze narzędzia do monitorowania infrastruktury IT?
1. Prometheus
Listę otwiera Prometheus, czyli cieszące się popularnością narzędzie open-source do monitorowania i ostrzegania. Rozwiązanie to wykorzystuje dane liczbowe w szeregach czasowych i doskonale się sprawdza przy monitorowaniu infrastruktur opartych na Kubernetes, dynamicznych architektur zorientowanych na usługi (SOA) oraz architektur mikroserwisowych.
Prometheus nie ma wbudowanej funkcji wizualizacji danych, więc zespoły często wykorzystują je razem z narzędziem Grafana.
2. Zabbix
Zabbix to kolejne popularne rozwiązanie open-source’owe do monitorowania infrastruktury IT. Zabbix monitoruje serwery, wirtualne urządzenia, aplikacje, usługi, bazy danych, strony internetowe i chmurę w czasie rzeczywistym.
Jego elastyczne powiadomienia umożliwiają konfigurację alertów dla niemal każdego zdarzenia. Ponadto Zabbix oferuje funkcje takie jak automatyczne wykrywanie i rozproszone monitorowanie.
3. Monitoring infrastruktury Datadog
Monitoring infrastruktury Datadog zapewnia wgląd w chmurę i lokalne infrastruktury dzięki tysiącom metryk i ponad 450 integracjom, włączając integracje z Kubernetes, Docker i Apache Kafka.
Datadog oferuje zbiorcze pulpity nawigacyjne, wykrywanie anomalii oraz inteligentne alerty służące do monitorowania stanu infrastruktury z możliwością wyszczególnienia danych na temat stanu poszczególnych hostów.
4. Wazuh
Wazuh jest otwartą platformą zarządzania informacjami i zdarzeniami bezpieczeństwa (SIEM) oferującą możliwości rozszerzonego wykrywania i reagowania (XDR). Doskonale zapobiega zagrożeniom, wykrywa je oraz reaguje na incydenty w różnych środowiskach.
Wykorzystanie lekkich agentów Wazuh umożliwia szczegółowy monitoring punktu końcowego, ocenę zabezpieczeń i wykrywanie luk w systemie. Rozwiązanie to gromadzi kompleksowe dane na temat bezpieczeństwa dzięki integracjom z największymi dostawcami rozwiązań w chmurze, takimi jak AWS, Azure czy Google Cloud Platform.
5. Zeek
Zeek jest otwartą platformą do analizy ruchu sieciowego, która może być wykorzystywana jako system wykrywania włamań (IDS). Rozwiązanie to pomaga operatorom badać podejrzaną lub złośliwą aktywność sieciową w warstwie aplikacji.
Najważniejsza funkcja oferowana przez Zeek polega na możliwości generowania alertów w czasie rzeczywistym na podstawie konfigurowalnych skryptów. Na ich podstawie narzędzie może wykonywać zewnętrzne skrypty, wyzwalając automatyczne reakcje, takie jak blokowanie złośliwych adresów IP czy izolowanie zainfekowanych urządzeń.
Siedem częstych wyzwań związanych z monitorowaniem infrastruktury IT
Choć monitorowanie infrastruktury IT korzystnie wpływa na wydajność i stan zabezpieczeń, nie oznacza to, że nie wiążą się z tym żadne wyzwania. Do najczęstszych należą tu:
1. Fałszywe alarmy
Podczas monitorowania infrastruktury IT istnieje możliwość wystąpienia wyników fałszywie dodatnich, co prowadzi do niepotrzebnego angażowania pracowników i zmęczenia alertami wśród inżynierów.
2. Skomplikowana konfiguracja
Skuteczne monitorowanie wymaga uważnej konfiguracji i ciągłych aktualizacji, co może okazać się trudne i czasochłonne, szczególnie w złożonych środowiskach IT.
3. Rosnące koszty
Wdrożenie i utrzymanie zaawansowanego monitoringu infrastruktury IT może być kosztowne, ponieważ wymaga inwestycji w sprzęt, oprogramowanie i szkolenia dla pracowników.
4. Problemy w zakresie prywatności i zgodności z przepisami
Monitoring może być źródłem problemów z prywatnością i wymaga zapewnienia zgodności z regulacjami dotyczącymi prywatności oraz zasadami monitorowania pracowników.
5. Przesadne poleganie na technologii
Zbyt duży nacisk na techniczne aspekty monitorowania infrastruktury IT może doprowadzić do przeoczenia innych istotnych kwestii, takich jak wprowadzanie polityk bezpieczeństwa i podnoszenie świadomości pracowników.
6. Wykwalifikowany personel
Systemy zabezpieczeń takie jak XDR czy SIEM są rozbudowane i wymagają ciągłego szkolenia personelu. Fakt ten może utrudnić znalezienie odpowiednio wykwalifikowanych pracowników.
7. Zarządzanie danymi
Monitorowanie systemów może generować ogromne ilości danych, a zarządzanie nimi bez dodatkowych narzędzi do przechowywania i analizy może się okazać niełatwe.
Zbyt duża ilość dodatkowych informacji może utrudnić inżynierom utrzymanie odpowiedniego nadzoru i kontroli nad systemami do monitorowania infrastruktury IT. Automatyzacja i orkiestracja są kluczowe dla ułatwienia zarządzania tego rodzaju procesami.
Monitorowanie infrastruktury IT wymaga automatyzacji i orkiestracji
W kontekście monitorowania infrastruktury IT automatyzacja oznacza usprawnienie działań takich jak gromadzenie danych, analiza i reakcja w celu ograniczenia konieczności ręcznego wykonywania działań i ilości błędów. Orkiestracja polega na koordynacji pracy różnego rodzaju narzędzi, procesów i konfiguracji w celu zapewnienia płynnej integracji i wydajnego przepływu pracy.
Zajmijmy się teraz bardziej szczegółowym omówieniem:
Główne zastosowania automatyzacji w procesie monitorowania infrastruktury IT
Automatyzacja jest szczególnie przydatna w zakresie wykrywania i oceny zagrożeń. Dzięki automatyzacji procesu skanowania infrastruktury systemy monitorowania mogą nieustannie szukać luk w systemie oraz podejrzanych zachowań.
Pozwala to na natychmiastowe wykrycie wektorów ataku i szybką ocenę ryzyka związanego z potencjalnymi zagrożeniami.
Kolejnym istotnym zastosowaniem automatyzacji jest reakcja na zagrożenia. Zaawansowane narzędzia mogą automatycznie reagować na wykryte zagrożenia, na przykład poprzez izolację zainfekowanych systemów, blokowanie złośliwego ruchu sieciowego lub wprowadzanie poprawek eliminujących luki w zabezpieczeniach.
Funkcje te pomagają zespołom ograniczyć potencjalne szkody przed rozprzestrzenieniem się zagrożenia na całą sieć.
Główne zastosowania orkiestracji
Orkiestracja jest pomocna w zintegrowanym zarządzaniu incydentami. Koordynując narzędzia i zespoły do zarządzania bezpieczeństwem i działaniami biznesowymi, orkiestrator pozwala szybciej i wydajniej reagować na zagrożenia.
Na przykład w przypadku wykrycia zagrożenia, system może automatycznie powiadomić odpowiednie zespoły, aktywować procedury awaryjne i uruchomić procesy naprawcze.
Orkiestracja odgrywa też kluczową rolę w skalowaniu reakcji na incydenty. W miarę jak infrastruktura informatyczna rośnie i staje się bardziej skomplikowana, mechanizmy orkiestracji pozwalają skalować niezbędne procesy zarządzania incydentami.
Zautomatyzowanie przepływów pracy pozwala na jednoczesne zarządzanie kilkoma incydentami, gwarantując podjęcie odpowiednich działań niezależnie od liczby zagrożeń
Podsumowanie
W erze transformacji cyfrowych potrzeba solidnego monitoringu jest bardziej widoczna niż kiedykolwiek wcześniej. Organizacje wdrażają coraz to nowsze technologie, lecz równolegle rośnie też liczba cyberzagrożeń.
Aby zyskać przewagę nad podmiotami stanowiącymi zagrożenie, konieczne jest inwestowanie w obserwowalność i monitoring infrastruktury IT.
Monitorowanie pozwala wykrywać próby ataku i ogranicza cyfrowe zagrożenia poprzez wykrywanie anomalii. Wdrożenie technologii takich jak SIEM, IDS/IPS i XDR w ramach monitorowania infrastruktury IT pozwala skuteczniej zapobiegać cyberzagrożeniom i reagować na nie.
Wraz ze wzrostem ich zaawansowania systemy monitorowania generują coraz większe ilości danych, dlatego istotne jest też rozważenie zastosowania mechanizmów automatyzacji i orkiestracji.
Na rynku dostępnych jest wiele rozwiązań z zakresu monitorowania infrastruktury IT, a wybranie najodpowiedniejszych może się okazać nie lada wyzwaniem. Zespół Tenesys chętnie pomoże Ci dokonać tego wyboru!
Skontaktuj się z nami już dziś, aby omówić swoje potrzeby w zakresie infrastruktury IT. Razem stworzymy optymalne rozwiązania monitoringu dla Twojej firmy.
O Autorze:
Patryk Zawieja jest wykwalifikowanym ekspertem DevSecOps w Tenesys, znanym z szerokiej wiedzy w dziedzinie cyberbezpieczeństwa. Zaczynając jako Junior SecDevOps, szybko opanował zarówno cyberbezpieczeństwo, jak i obszar DevOps, zdobywając wiedzę w zakresie bezpieczeństwa systemów chmurowych. Patryk posiada certyfikat AWS Security Specialty, co podkreśla jego biegłość w ochronie środowisk chmurowych.
Patryk ciągle się rozwija i uczy nowych rzeczy, dzięki czemu świetnie radzi sobie z nowymi wyzwaniami w dynamicznym świecie technologii. Poza tym, z pasją dzieli się swoją wiedzą, mentorując młodszych specjalistów ds. cyberbezpieczeństwa. Jego kariera to dowód na to, że determinacja i chęć nauki naprawdę się opłacają